15.000 zonnepanelen op dak Vandersanden

Vandersanden maakt bakstenen, al meer dan honderd jaar. Wie het bedrijfsterrein in het Gelderse Spijk betreedt, ziet ze liggen: rijen gevelstenen en straatstenen, in alle kleuren en maten. Netjes opgestapeld liggen er 35 miljoen te wachten om naar de bouwplaats te worden vervoerd. Afgelopen jaar werden op de fabriekshallen van de vestigingen in Spijk en Hedikhuizen in totaal 15.000 zonnepanelen gelegd. Gezamenlijk produceren ze 2,6 megawatt, evenveel energie als 650 huishoudens per jaar verbruiken. Daarmee voorzien ze in ongeveer een derde van de totale energiebehoefte van de steenproducent.

Subsidie-aanvraag vanuit café

Wessels stond aan de basis van het plan. “We verbruiken veel energie”, zegt hij terwijl we bovenop de 160 meter lange gasovens lopen. In die ovens liggen de bakstenen drie dagen te bakken bij temperaturen die oplopen tot 1.120 graden. “We willen ons verbruik natuurlijk graag omlaag brengen. Bovendien willen we onze bedrijfsprocessen zoveel mogelijk verduurzamen.” Een paar jaar geleden ging het bedrijf daarom op zoek naar duurzame energiebronnen.

Zonne-energie kwam al snel naar voren als de meest voor de hand liggende optie. De daken van de fabriekshallen lagen gunstig en hoefden amper versterkt te worden. Bovendien hoefde Wessels voor de aanleg van zonnepanelen geen rekening te houden met omwonenden, zoals dat bij het plaatsen van een windmolen wel het geval is. Vanwege de naderende sluiting van de subsidieronde moest er snel worden gehandeld. Smakelijk lachend vertelt Wessels dat het besluit uiteindelijk viel toen hij in het café zat. “Doe dan direct maar zoveel mogelijk zonnepanelen”, bepaalde de directeur, waarna Wessels met het bier in de hand Vattenfall vroeg om de subsidieaanvraag in te dienen.

Bedrijf slechts drie uur stil

Vattenfall legde de zonnepanelen in drie maanden tijd op het dak. Volgens Wessels had hij er geen omkijken naar. De werkploeg had alleen een werkkeet nodig. Om de panelen naar het dak te tillen, werd een gat in het dak gemaakt. Dat bleek gemakkelijker dan drie maanden lang een hijskraan voor het pand te plaatsen. Tijdens de werkzaamheden lag het bedrijf slechts drie uur stil. Dat was toen de hele installatie op het elektriciteitsnet moest worden aangesloten.
Helemaal volgens plan verliep het project niet. Aanvankelijk waren de omvormers op zolder gepland, maar die plek kon niet voldoende worden gekoeld. Daarom werd een nieuwe ruimte gebouwd in een ander deel van de fabriek. “Ach, we hebben genoeg ruimte, dus het ligt niet in de weg”, haalt Wessels er achteraf de schouders over op.

Alle disciplines onder een dak

Frank Kuvener, solar expert van Vattenfall, begeleidde het hele proces, van het eerste contact en de subsidieaanvraag tot aan de oplevering. De meerwaarde van Vattenfall is volgens hem dat het bedrijf kennis heeft van alle zaken die bij zo’n project komen kijken. “We hebben alle disciplines onder een dak”, zegt Kuvener. “We hebben niet alleen verstand van het installeren van zonnepanelen, maar ook van complexe industriële elektrotechnische installaties en van aansluitingen. Bovendien weet Vattenfall natuurlijk als geen ander hoe de energiemarkt werkt.”

Dat Vattenfall een betrouwbare partner is, blijkt volgens hem wel uit de geschiedenis. Vattenfall bestaat al meer dan honderd jaar en is sinds de oprichting al bezig met duurzame energie. Het scheelt natuurlijk ook dat het bedrijf een van de grote spelers is in noordwest Europa.
De kosten voor het totale project bedroegen 3.6 miljoen euro. Dankzij de subsidie kunnen de kosten in acht jaar worden terugverdiend, een investeringstermijn waar ze in de bakstenenindustrie geen moeite mee hebben. Het scheelt bovendien dat Vandersanden een familiebedrijf is, waar investeringsbeslissingen niet alleen worden gebaseerd op de kille financiële cijfers. Dat maakt de financiering van zo’n project gemakkelijker dan wanneer de bank ernaar kijkt.

Verkeerde steenkleur

Gekleed in oranje veiligheidsvesten klimmen we door het gat in het dak naar buiten, naar het hoogste punt van de fabriekshal. Wessels wijst naar de overkant van de Rijn, naar Duitsland. Daar draaien in de verte windmolens. Dat zou ook iets voor Vandersanden kunnen zijn, denkt hij. Ook keek het bedrijf al eens naar de mogelijkheden van een biogascentrale. Daar zien ze voorlopig vanaf omdat het niet duidelijk is waar voldoende biomassa vandaan kan worden gehaald, maar het is duidelijk dat het bedrijf graag verder wil verduurzamen.

Helemaal van het gas af is nog geen optie. Er bestaat nog geen techniek om met elektrische ovens de juiste kleuren aan de stenen te geven. De stenen zouden dan te veel afwijken van het huidige aanbod en het is de vraag of klanten daarmee akkoord gaan. Wessels: “We willen graag duurzaam zijn, maar we moeten wel ons geld kunnen blijven verdienen.”