Asbest is niet grijs!
De asbesthoudende daken die we voor eind 2024 gesaneerd moeten hebben, zullen grijs van kleur zijn tenzij kleurstof is toegevoegd. Maar asbest is niet grijs, grijs is de kleur van portlandcement die er platen van maakt. Het meeste asbest is sneeuwwit. Zeldzamere soorten kennen diverse kleuren.
Ruim twee eeuwen geleden, in 1807, lezen we in de Koninklijke Courant over de kleuren en andere eigenschappen van asbest het volgende. Asbest, amiant of steenvlas is een soort steen, die ‘om deszelfs draderig weefsel’ en andere eigenschappen, heel dicht bij de planten staat. Het heeft verschillende kleuren en weefsels, zonder één bepaalde vorm aan te nemen. Er zijn vier bijzondere soorten asbest. Ze hebben onderling wel hoofdeigenschappen gemeen, maar zijn duidelijk van elkaar te onderscheiden.
Sneeuw maakt elk dak wit. Zonder sneeuw zien we op dit hok een grijs asbestvezelcement dak, maar de asbestvezels zelf zijn sneeuwwit. Opname: Omgeving Kasteel Heeswijk, 2005.
1) De amiant, dikwijls rijpe asbest genoemd, is meestal groenachtig wit en weinig doorschijnend. Het is heel buigzaam en heeft veelal draden van een span lang (circa 22 cm).
2) De ‘gemeene, onrijpe’ asbest is ajuin-kleurig, meestal wat doorschijnend, glinsterend als glas en onbuigzaam. Het breekt aan ‘lange splinters’.
3) De bergkruk of het bergleder is amber-geel van kleur, is niet doorschijnend, deels bladerig, deels dicht en heeft vaak ‘verwarde draderige scheuren’. Dit soort is heel week, elastisch en buigzaam. In sommige delen van het Russisch Rijk wordt het in grote stukken gebroken.
4) Het berghout, vanwege zijn kleur (bruin) zo genoemd, is niet doorschijnend en dof. Het ziet er houtachtig uit, is week en buigzaam. Het ‘blijft aan de tong kleven’! Men vindt het onder andere in Tirol.
Dat was 1807. Tien jaar later verdwaalde een jongetje in een Zwitserse grot, aangelokt door ‘groene asbest’ (Dakenraad 146). Op de Wereldtentoonstelling van 1895 in Amsterdam wordt als nieuwste uitvinding blauw asbest geshowd, afkomstig uit de Kaap. Lichter en sterker dan wit asbest. Ideaal voor ‘matrassen’ van stoomketels en bekleding van stoompijpen!
Nu we in de 21ste eeuw het ‘onverwoestbare’ asbest moeten saneren, denken we in risicoklassen. Gaat het om hechtgebonden of, de gevaarlijkste soort, niet-hechtgebonden asbest? Maar ook de kleurenwaaier is in beeld. Serpentijn, met chrysoliet als representant, wordt wit asbest genoemd. Het is goed voor zo’n 85% van de toepassing van asbest. Het kent een touwstructuur.
De groep amfibool asbest bevat de zeldzamere soorten: amosiet (bruin, 10%), crocidoliet (blauw, 5%), tremoliet (grijs), actinoliet (groen) en anthofylliet (geel). Hun structuur is te vergelijken met staaldraad.
Ons kleurrijk asbestsaneringsassortiment vraagt om een nieuw soort kleurenexperts, al zal asbest op daken in minstens 85% van de gevallen wit zijn en tot het minder gevaarlijke soort behoren.
Bronnen:
www.delpher.nl
www.asbestfeiten.nl
