Kiwa BDA Testing gestart met aparte inzameling van bitumen

De verwerking van gebruikte bitumineuze dakbedekking in nieuwe dakbedekking is inmiddels een bewezen techniek die wordt toegepast op twee locaties in Nederland en België en vindt ook duidelijk steeds meer toepassing. Toch lukte het in de afgelopen jaren nog niet om dit grootschalig aan te pakken. jaren van een lage bitumenprijs, hoge kosten van de inzameling en verwerking en geringe vraag naar circulaire producten stonden die opschaling in de weg. Ook wordt nog steeds de techniek van het ontmantelen van bitumen daken te weinig toegepast via het dakdekkersbedrijf, de enkele koplopers van een circulaire bitumen aanpak daargelaten.

Foto BMI Icopal

Branchevereniging ProBitumen heeft nu het initiatief genomen om de inzameling en verwerking groot aan te pakken. Kiwa BDA Testing is hierbij aangesloten omdat ook vanuit verschillende testmethode bitumen materialen worden gebruikt en apart verzameld kunnen worden. Het snijafval wat vrij komt werd voorheen door de vuilverwerker vanuit een algemene vuilcontainer op eigen locatie gescheiden van elkaar. Dat is nu geregeld via het apart inzamelen van het snijafval middels een Big Bag die, wanneer deze vol is, wordt opgehaald door Bitumen Recycling Network. Vanuit de stichting Dak en Milieu is het pilotproject gestart voor de inzameling van snijresten.

De techniek om gebruikte bitumineuze dakbedekking te verwerken tot een bruikbare grondstof wordt al twee decennia in de praktijk gebracht. Bedrijven zoals Roof2Road zijn al jaren bezig met het innemen en verschredderen van bitumen producten waarbij hun inzet: hoogwaardig hergebruik van essentiële grondstoffen moet leiden tot het sluiten van de kringloop van bitumen. Het verschredderde materiaal van Roof2Road wordt nu nog deels via de dakbedekkingsfabrikant als recyclaat bij de primaire grondstof gemengd en in nieuwe dakbedekking verwerkt. het grootste gedeelte van de ontmandelde bitumen daken wordt nu geleverd aan de asfaltindustrie voor de wegenindustrie en gaat dus naar Roof2Road.

Foto: Dura Vermeer/Jorrit Lousbergh Roof2Road

Een belangrijke voorwaarde bij het gebruik van ingezamelde bitumen is uiteraard dat er niet wordt getornd aan de kwaliteitseisen van de dakbedekking. Inmiddels is de techniek zo ontwikkeld dat het percentage recyclaat in nieuwe dakbedekking flink is opgeschroefd tot wel 25-30 %  met behoud van de kwaliteit. Los van het bitumen is het gebruik van gerecyclede componenten, zoals wapening en vulstoffen, in de huidige bitumineuze dakbedekking ook in ontwikkeling.

Opschalen

ProBitumen is de branchevereniging van in de Benelux gevestigde producenten en leveranciers van bitumineuze afdichtingmaterialen. De bij deze branchevereniging aangesloten fabrikanten hebben de laatste jaren flink geïnvesteerd om de gebruikte dakbedekking te kunnen innemen en verwerken. Nu is het moment om verder te gaan opschalen. De eerste stap is het collectief inzamelen van de snijresten en onverwerkte restanten. Dat lijkt een kleine stap, maar het gaat niettemin in totaal om duizenden tonnen aan schoon en ongebruikt materiaal.

De uitdaging is niet meer de verwerking, maar vooral de logistiek. Hoe zorgen we ervoor dat het materiaal wordt verzameld door de dakbedekkingsbedrijven en Kiwa BDA Testing Center en op een zo efficiënt mogelijke manier wordt ingezameld en verdeeld? Een ander knelpunt is het grensoverschrijdend vervoer. Nieuwe dakbedekking kan zonder problemen vanuit een Belgische of Italiaanse fabriek op de Nederlandse markt worden geleverd. Maar als de ongebruikte snijresten terug moeten naar dezelfde Belgische fabriek dan worden deze materialen beschouwd als deels afval en gelden er een groot aantal regels, die het vervoer wat bemoeilijken.

Ontmanteling van daken, foto Derbigum

Toch is deze moeilijke weg al jaren ingeslagen door Derbigum die het nieuwe snijafval laat ophalen in Nederland en deze voor recycling naar zijn fabriek in België transporteerd. Hier wordt door hen het product Derbigum NT met deels gerecycleerde bitumen geproduceerd. Ook BMI Icopal levert onder de naam Citumen via de Bielso recycling installatie een bitumen dakbaan van deels verschredderd bitumenmateriaal. De meeste grondstoffen kwamen daarbij via Roof2Roof. Ook Soprema blijkt een actieve ketenpartner van Roof2Roof.

Foto: Dura Vermeer/Jorrit Lousberg Roof2Roof

Het transport is niet de enige uitdaging. Het is ook van groot belang dat er alleen schoon materiaal wordt verzameld door de dakbedekkingsbedrijven. Vervuiling van de snijresten met ander bouw- of restafval of andere dakbedekkingsmaterialen is funest voor een goede verwerking. Dat is de reden dat vooralsnog alleen bij de magazijnen van de dakbedekkingsbedrijven en nu ook Kiwa BDA Testing wordt ingezameld. Het risico van vervuiling bij inzameling op de bouwplaats wordt vooralsnog als te hoog ingeschat.

Foto Kiwa BDA Testing

Op initiatief van ProBitumen is er met medewerking van een dertigtal dakbedekkingsbedrijven en het Test centrum van Kiwa BDA te Gorinchem nu ook in beide landen onder de vlag van de Stichting Dak en Milieu een pilotproject gestart voor de inzameling van snijresten. De leden van ProBitumen hebben zich gecommitteerd om de schone snijresten vervolgens na verschreddering in kleine gradaties in te nemen en te verwerken in nieuwe dakbedekking. De pilotfase zal drie tot zes maanden in beslag nemen. De vraag is niet of de inzameling dan wordt uitgerold, maar uitsluitend of er aanpassingen nodig zijn in het proces van inzamelen en verdelen.

Dit is een eerste, maar zeker niet laatste stap. Naast het inzamelen van de snijresten wordt ook een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden om gebruikte ontmantelde dakbedekking grootschalig in te zamelen voor recycling. Daarbij zijn er meer uitdagingen te overwinnen. Zo hebben we te maken met dakbedekking van voor 1985 die door gebruik van asbesthoudende kitten en pasta’s mogelijk besmet is met asbest. Die dakbedekking is onbruikbaar voor recycling. Datzelfde kan zich voordoen bij daken waar ooit teermastiek op heeft gelegen en die is overlaagd met of vervangen door bitumineuze dakbedekking. Daar is contaminatie opgetreden waardoor de gebruikte dakbedekking is ‘besmet’ met teer. Dat maakt die dakbedekking onbruikbaar vanwege de hoge gehalten aan PAK.

De laatste dertig jaar is overigens dakbedekking veel vaker op met name Nederlandse bodem mechanisch bevestigd. Dat is een groot voordeel bij het recyclen, omdat de dakbedekking eenvoudig te scheiden is van bijvoorbeeld onderliggende isolatielagen. Bovendien is de kwaliteit van de bitumineuze dakbedekking in de afgelopen decennia steeds verder verbeterd, waardoor ook de kansen voor hergebruik toenemen.

Kiwa BDA Testing zal de komende tijd zich concentreren op verbreding van de bitumen inzameling middels ook het ontmantelen van testdaken waarbij bitumen wordt gebruikt.

Foto Kiwa BDA Testing

Ook een vervolgonderzoek naar de mogelijkheden tot gescheiden afvoer van de gebruikte  isolatiematerialen en andere dakbedekkingsmaterialen zal binnen Kiwa BDA Testing kunnen leiden tot volledige circulaire testmethoden.