Integrale uitvoering van gebruiksdaken

Ruim 30 jaar geleden is er voorzichtig gestart met de combinatie van een dakbedekkingssystemen met daarop lichtgewicht voorgekweekte mos- sedummatten van rond de 25 tot 30 kilo. Een voorzichtige integrale aanpak ontstond in die jaren als eerste tussen de hovenier en het dakdekkersbedrijf met ook het ontstaan van gemeenschappelijke garanties. Inmiddels is de dakenmarkt veel meer gericht op multifunctioneel dakgebruik en zijn de lichtgewicht matjes al lang weer van de daken verdwenen met overigens ook heel andere verantwoordelijkheden tot gevolg.

Dit artikel verscheen januari 2023 in het vakblad Roofs, auteur Erik Steegman, werkzaam voor Kiwa BDA Advies en -Testing

Er zijn steeds meer voorstanders en voorvechters van een multifunctionele invulling op daken, versterkt dankzij de visie van verschillende stakeholders van begroeide daken binnen bijvoorbeeld het NDP (Nationaal Dakenplan, voorheen Green Deal Groene Daken). Architecten, gemeenten, woningbouwcorporaties, vastgoedontwikkelaars en vele andere hebben het dak inmiddels ontdekt en kiezen voor een vergroening van het dak en de gevel binnen onze stedelijke omgeving, al dan niet in combinatie met retentiedaken of zonne-energie. Was het jaren geleden wat onwennig om te praten over een integratie van disciplines voor alle wensen op het dak, heden ten dage is het van groot belang om te kijken naar een integrale aanpak. Een onderlinge samenwerking blijkt noodzakelijk zowel binnen zowel de nieuwbouw- als renovatiesector tussen het dakdekkersbedrijf, de dakhovenier en bij zonne-energie op het dak, ook het installatiebedrijf, veelal georganiseerd door hoofdaannemer of opdrachtgever.

Daktuin Idverde te Cadzand, integrale aanpak, al jaren prachtig en waterdicht.

Wat is er na al die jaren op het gebied van die integraliteit veranderd? Zijn we bewuster omgegaan met het inrichten van multifunctioneel dakgebruik om schades te voorkomen?

Nog steeds zijn er dakdekkersbedrijven die in het kader van hun verantwoordelijkheid ten aanzien van de garantiebepalingen op waterdichting niet direct zitten te wachten op een multifunctionele inrichting met  groene, blauwe, rode en gele daken. Alleen al vanwege het jaarlijks preventief onderhoud is de dakbedekking bij de toepassing van multifunctioneel dakgebruik uiteraard minder goed volledig te inspecteren Ondanks de voordelen van volledig voor UV afgedekte dakbedekkingssystemen die uiteraard dan ook nog langer mee kunnen gaan en  minder onderhoud behoeven. Alle toevoegingen van water, loop-, rijverhardingen en zonne-energie leiden ogenschijnlijk vaker tot calamiteiten en wordt het waterdichtingslegioen hier als eerste terecht of onterecht over aangesproken.

Nog even een lantaarnpaal stellen en boren, bovenop en door de dakbedekking heen!

Wordt de verantwoordelijkheid vanuit het aspect waterdichting niet altijd als eerste bij het dakdekkersbedrijf gelegd, ook als andere partijen mogelijk de lekkage hebben veroorzaakt?

Jaren gelden wees al eens een uitgebreid onderzoek uit dat ruim 95% van de schade aan de waterdichte laag bij begroeide daken zich openbaart in het eerste jaar na oplevering. Dit heeft deels te maken met de uitvoering van dakbedekking, uitvoering van bouwkundige detailleringen door de aannemer en onvoldoende aandacht hebben voor eindkwaliteit van het werk van elkaar tijdens allerhande werkzaamheden op het dak. Hierdoor ontstaan al snel meldingen van lekkages na oplevering. De hele bouwkolom, die door onder andere het intensief gebruik van het dak als werkvloer, vooral tijdens een ingewikkelde nieuwbouw, de veroorzaker kunnen worden van relatief kleine schades die dan ook direct gemeld en opgelost kunnen worden. Meldingen blijven echter veelal achterwege met als gevolg dat pas na oplevering van het multifunctionele dak de calamiteiten zorgen voor grotere schades met veel hogere kosten voor het oplossen van de calamiteit.

Berijdbaar dak waarbij de disciplines straatwerk, inrichting daktuin en dakbedekking volledig gescheiden van elkaar zijn uitgevoerd.

Een goed aangebrachte en kwalitatief hoogwaardige dakbedekking zal, zo blijkt uit het onderzoek, niet spontaan gaan lekken na de 10 jaar garantietijd. Vandaar dat het belangrijk is om altijd gecertificeerde bedrijven te selecteren die aansturen op een integrale aanpak van werkzaamheden.

De details vooraf goed met elkaar bespreken. Hier een veiligheidsanker nog net zichtbaar onderin een 40 cm dik intensief substraat.

Integrale aanpak blijft nog altijd een struikelblok

Ondanks dat een integrale aanpak al jaren de voorkeur van dakdekkend Nederland is zien we nog al te vaak dat de werkzaamheden op multifunctionele daken zonder enig overleg worden uitgevoerd. De integrale aanpak is ver te zoeken!

Vanuit juridische aspect blijkt dan dat dakdekkersbedrijven in het kader van een bewezen waterdichting een zogenaamde ‘goedkeurende verklaring’ aanvragen bij Kiwa BDA door een eindcontrole op hun werkzaamheden. Wellicht een nog betere oplossing is het om vanuit het oogpunt van kwaliteitsborging tijdens de uitvoering van werkzaamheden van de dakdekker het project te laten monitoren door Kiwa BDA, zodat gebreken tijdens de aanleg worden voorkomen of tijdig worden geconstateerd. Ook kunnen centraal wijzigingen van detailleringen vooraf besproken worden om niet achteraf tot verrassingen te komen. Uiteraard is een integrale aanpak nog altijd de beste methode. Hovenier, installateur, dakdekker en aannemer die vooraf, tijdens en bij oplevering met elkaar samenwerken en in overleg met elkaar alle details van de werkzaamheden met elkaar bespreken, waardoor een optimale kwaliteit ontstaat. Een belangrijk aspect blijft: respect tonen voor andermans werk en daarnaar ook te handelen.

Respect voor het werk van anderen. De dakdekker moest nog even een reparatie verrichten aan de dakbedekking, waardoor de daktuin even opzij werd gezet.